Abstrakty

Mariusz Dzięglewski, Aldona Guzik - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Dziedzictwo kulturowe - definicje oraz praktyki korzystania z zasobów kultury

Dane, które zaprezentujemy są pokłosiem badań, które zostały przeprowadzone w ramach projektu „Cyfrowe praktyki i strategie upowszechniania i odbioru dziedzictwa kulturowego w Polsce w latach 2004–2014”, mającego na celu wieloaspektową i  pogłębioną analizę procesu przemian w  upowszechnianiu i  odbiorze dziedzictwa kulturowego w formie cyfrowej w latach 2004–2014. Projekt był realizowany przez Małopolski Instytut Kultury oraz Instytut Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, a współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Obserwatorium Kultury”. Prezentowane wyniki badań są efektem trzeciego etapu projektu, podczas którego została dokonana diagnoza odbioru dziedzictwa kulturowego oraz zmian zaistniałych w tej dziedzinie w badanym okresie. Podstawowym jego celem była odpowiedź na pytanie o sposób, w jaki aktywni uczestnicy kultury konceptualizują i odbierają dziedzictwo oraz korzystają z zasobów kultury dostępnych tak w świecie rzeczywistym (na przykład w muzeach), jak i w przestrzeni cyfrowej (na przykład w postaci cyfrowych odwzorowań obiektów dostępnych w internecie).

Tomasz Parkoła - Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe
Rola Federacji Bibliotek Cyfrowych w otwartym dostępie do zasobów nauki i kultury

W prezentacji przedstawiona zostanie rola Federacji Bibliotek Cyfrowych w budowaniu oraz promocji polskich zasobów kultury i nauki. FBC to nie tylko portal umożliwiający przeszukiwanie polskich zasobów, to przede wszystkim wielopoziomowy ekosystem narzędzi do agregacji, przetwarzania, normalizacji oraz udostępniania zasobów w spójnym środowisku przeszukiwania i przeglądania informacji. Zbudowane wokół FBC usługi pozwalają na tworzenie repozytoriów i archiwów cyfrowych przy pomocy technologi chmurowych, a także nadawanie unikalnych  identyfikatorów cyfrowym zasobom nauki i kultury. FBC transferuje informacje o polskich zasobach do europejskiej biblioteki cyfrowej Europeana, umożliwiając tym samym łatwiejsze dotarcie do polskich zasobów cyfrowych międzynarodowemu odbiorcy. FBC jest rozwijane przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe od 2007 roku.

Monika Holoubková, Jana Hrzinová, Pavlína Kočišová - Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej
Digitisation and digital preservation at National Library of the Czech Republic

National Library of Czech Republic created its digital library in cooperation with Moravian Library Brno between years 2009–2014. This year is the fifth year of this cooperation. Within the project National Digital Library we digitise documents which are mostly at a verge of physical destruction. We digitise, preserve and grant access to documents via web application Kramerius. Beside digitisation of paper documents we also harvest web pages and store them thanks to our own Webarchiv. Webarchiv is a part of National Digital Library since 2008. National Library of Czech Republic also store documents digitised for external institutions, mostly major regional and academic libraries. National Library of Czech Republic for purpose of digitisation creates its own standards and provides methodics and guindance for other institutions with digitisation programmes. To this day National Digital Library of Czech Republic contain about 3214 periodic titles and 186 168 monographic documents. This presentation will focus on description of National Digital Library project and our experience with long therm preservation (LTP) storage and with Webarchiv initiative.

Renata Samotyj, Tetiana Ilnyćka - Naukowo-Techniczna Biblioteka Politechniki Lwowskiej
Wybrane kolekcje cyfrowe Ukrainy

Prezentacja ma na celu przedstawić wybrane kolekcje cyfrowe Ukrainy, główne projekty digitalizacyjne, sposoby ich realizacji i finansowania. Autorki podejmują próbę odpowiedzi na pytanie w jaki sposób odbywa się upowszechnianie dziedzictwa kulturowego. Omówione zostaną podstawowe zagadnienia związane z koordynacją działań pomiędzy różnymi zespołami zajmującymi się digitalizacją. Następnie przedstawiona zostanie integracja zdygitalizowanych zasobów bibliotek z europejskimi i światowymi bibliotekami cyfrowymi. Prezentacja przybliża kierunki działalności szkoleniowej w dziedzinie digitalizacji.

Joanna Sanetra-Szeliga - Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie
O społeczno-gospodarczym potencjale dziedzictwa kulturowego

Dziedzictwo kulturowe to jeden z istotnych zasobów rozwojowych w XXI w. Ma ono bowiem znaczący wpływ na otoczenie społeczno-ekonomiczne, generując bezpośrednio i pośrednio miejsca pracy, mając udział w tworzeniu PKB, ale także stanowiąc ważny element budowania kreatywności oraz rozwijania kapitału ludzkiego i społecznego. Dziedzictwo jest ważnym elementem życia lokalnych wspólnot i osób indywidualnych również ze względu na jego wpływ na jakość życia, m.in. poprzez budowanie poczucia tożsamości i przynależności ale także bezpieczeństwa i samorealizacji. Warto również wspomnieć o wpływie dziedzictwa na środowisko naturalne. W związku z tym postuluje się, aby decydenci patrzyli na dziedzictwo w sposób holistyczny i interdyscyplinarny i wykorzystywali jego potencjał dla rozwoju, szczególnie lokalnego i regionalnego.

Zespół EDT - Biblioteka Politechniki Krakowskiej
Książki wychodzą z półek, aby trafić do Ciebie, gdziekolwiek jesteś. Projekt: Europejskie Dziedzictwo Techniczne

Wystąpienie obejmować będzie kilka aspektów projektu "Europejskie Dziedzictwo Techniczne - upowszechnianie historycznych i współczesnych publikacji z zakresu nauk technicznych w innowacyjnym środowisku informatycznym": (1) Przedstawione zostaną doświadczenia z realizacji projektu, w tym wybrane elementy strategii przygotowania wniosku, struktura formalna zespołu projektowego, zakres rzeczowy zadań, działania związane z koordynacją prac merytorycznych w celu osiągnięcia kamieni milowych i wskaźników realizowanych w partnerstwie, a także działania realizujące ideę otwartego dostępu. (2) Omówione zostaną kryteria wyboru książek w ramach dwóch kolekcji Druki polskie i obce do 1918 r. oraz kolekcji Lwowiana, z określeniem ich wielkości i zasięgu chronologicznego, a także działania mające na celu ich zabezpieczenie poprzez wykonaną fumigację, odkwaszanie oraz naprawę. Na wybranych przykładach podkreślona zostanie atrakcyjność i unikatowość kolekcji, jej znaczenie dla współczesnej nauki głównie w zakresie nauk technicznych. (3) Zaprezentowane zostaną etapy digitalizacji i obróbki graficznej zasobów oraz w tym kontekście właściwości techniczne wykorzystanego sprzętu i oprogramowania, a także zalety i wady pracy zespołów ds. digitalizacji i obróbki graficznej. (4) Zaprezentowany zostanie zbudowany w ramach projektu innowacyjny system do udostępniania cyfrowych zasobów nauki.

Magdalena Biniaś-Szkopek, Aleksandra Losik-Sidorska
Realizacja projektu „Cyfrowe udostępnianie zasobów Polskiej Akademii Nauk – Biblioteki Kórnickiej”

Referat będzie prezentacją założeń oraz realizacji projektu unijnego POPC.02.03.01-IP.01-00-002/16 „Cyfrowe udostępnianie zasobów Polskiej Akademii Nauk – Biblioteki Kórnickiej”. Ideą realizacji projektu jest zdigitalizowanie unikatowych na skalę światową zasobów Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Kórnickiej.

Realizacja zadań została podzielona na etapy: 

1. Opracowanie i udostępnienie niedostępnych do tej pory materiałów genealogicznych przechowywanych w Bibliotece Kórnickiej PAN.
2. Opracowanie i udostępnienie znajdujących się jedynie w zapiskach inwentarzowych danych na temat muzealiów oraz wybranych najcenniejszych zbiorów grafiki i fotografii Biblioteki Kórnickiej.
3. Opracowanie i udostępnienie dostępnej w chwili obecnej jedynie w formie rozproszonej w katalogu kartkowym elektronicznej bazy druków z lat 1901-1918.
4. Szerokie udostępnienie w formie elektronicznej bazy pełnego, szczegółowego opisu najcenniejszych zbiorów (rękopisy, stare druki, kartografia) PAN Biblioteki Kórnickiej.
5. Stworzenie platformy integrującej zasoby cyfrowe Biblioteki Kórnickiej dostępnej online i odpowiadającej na rosnące potrzeby użytkowników w zakresie szybszego i trafniejszego wyszukiwania zasobów naukowych, a także pozwalającego na wnikliwą analizę zainteresowania zbiorami udostępnianymi cyfrowo.

Digitalizacji w ramach projektu zostaną poddane następujące zasoby, którymi dysponuje Biblioteka Kórnicka:

I. Zbiory specjalne:

• Rękopisy średniowieczne do 1530 r.: 101 (Ilość jednostek) 36 500 (Liczba skanów).
• Dokumenty pergaminowe do 1530 r.: 92 (Ilość jednostek) 250 (Liczba skanów).
• Rękopisy staropolskie (XVI-XVIII w.): 718 (Ilość jednostek) 230 200 (Liczba skanów)
• Inkunabuły (druki XV-wieczne): 242 (Ilość jednostek) 100 000 (Liczba skanów)
• Początki drukarstwa polskiego (XVI w.): 2181 (Ilość jednostek) 340 000 (Liczba skanów)
• Kartografia do 1945 r.: 427 atlasów 485 map 17 700.

II Muzealia:

• 512 obiektów muzealnych (malarstwo) 1024 fotografie
• 2000 dokumentów ikonograficznych (odbitki graficzne, rysunki, fotografie, pocztówki) – 4000 skanów.

Referat będzie podsumowaniem ponad 2 lat realizacji projektu, w którym znajdzie się omówienie punktu wyjścia i założeń projektu, jego grupa docelowa, procedura digitalizacji, a także trudności jakie pojawiły się w trakcie jego realizacji.

Karolina Zawada - Biblioteka Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu
"Ucyfrowienie zasobów akademickich regionu kujawsko-pomorskiego dla potrzeb nauki i dydaktyki całego kraju" - projekt w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa realizowany przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika oraz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w latach 2018 - 2021

W sierpniu 2018 r. Biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wraz z Biblioteką Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy przystąpiła do realizacji projektu pn. „Ucyfrowienie zasobów akademickich regionu kujawsko-pomorskiego dla potrzeb nauki i dydaktyki całego kraju”. Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, poddziałanie 2.3.1 „Cyfrowe udostępnienie informacji sektora publicznego ze źródeł administracyjnych i zasobów nauki”. Głównym efektem działań będzie ucyfrowienie i upowszechnienie w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej (kpbc.umk.pl) 28 000 nowych zasobów naukowych dostępnych dotychczas jedynie w postaci tradycyjnej. Elektroniczna baza katalogowa zostanie powiększona o 15 000 nowych rekordów egzemplarzy książek dostępnych dotychczas w katalogu kartkowym. W wystąpieniu przedstawione zostaną szerzej cele i założenia projektu oraz bieżący stan jego realizacji.

Aneta Kopczacka - Muzeum Fotografii w Krakowie
Muzeum Fotografii w Krakowie w otwartych kolekcjach cyfrowych – studium przypadku

Muzeum Fotografii w Krakowie jako jedno z pierwszych muzeów w Polsce udostępniło swoje zbiory w katalogu online. Pierwszy katalog powstał w 2010 roku, a poprzedziły go prace nad wyposażeniem pracowni digitalizacyjnej, serwerowni, rozwinięciem elektronicznej bazy danych oraz wypracowaniem procedur. Od tego czasu katalog systematycznie się rozwijał, a zbiory Muzeum znajdują się również w innych cyfrowych kolekcjach, takich jak Wirtualne Muzea Małopolski, czy Europeana. Wystąpienie poświęcone będzie przedstawieniu poszczególnych etapów prac nad tym olbrzymim wieloletnim przedsięwzięciem oraz najbliższych planów na przyszłość.

Andrzej Antoniak - Biblioteka Uniwersytecka w Kielcach
Realizacja przez Bibliotekę Uniwersytecką w Kielcach zadania „Opracowanie i digitalizacja zbiorów XIX wiecznych”

W prezentacji przedstawiono szczegóły realizowanego w latach 2018-2019 przez BU w Kielcach zadania „Opracowanie i digitalizacja zbiorów XIX wiecznych” finansowanego w ramach umowy między UJK a MNiSW ze środków na działalność upowszechniającą naukę. Omówiono poszczególne etapy zadania, począwszy od przygotowań do złożenia wniosku, poprzez kolejne fazy realizowanego projektu aż po zakładane efekty końcowe. Przedstawiono koszty bezpośrednie (w tym wynagrodzenia) oraz pośrednie.